TÀI LIỆU SỐ 45: LÀM GÌ ĐỂ DUY TRÌ TUỔI THỌ NHÀ CAO TẦNG
TÀI LIỆU SỐ 45: LÀM GÌ ĐỂ DUY TRÌ TUỔI THỌ NHÀ CAO TẦNG - Nứt bê tông,Rò rỉ nước đập thủy điện,Xử lý thép bị gỉ trong bê tông,Gia cố kết cấu bê tông bằng FRP,Gia cố kết cấu,Xử lý thép gỉ,Ăn mòn cốt thép
![]() |
TÀI LIỆU SỐ 45 : NGÀY 14/11/2024 LÀM GÌ ĐỂ DUY TRÌ TUỔI THỌ NHÀ CAO TẦNG |
LÀM GÌ ĐỂ DUY TRÌ TUỔI THỌ NHÀ CAO TẦNG
GIỚI THIỆU
Hiện nay chúng ta xây nhiều nhà cao tầng để ở (chung cư) và để kinh doanh ( khách sạn , văn phòng …) , tuy nhiên tuổi thọ các công trình này là mối lo của nhiều người , một số lo lắng như : Tôi mua chung cư này thì được sở hữu bao nhiêu năm ? , Làm sao để duy trì tuổi thọ của công trình ?
Tôi viết bài này để nhằm mục đích cho mọi người hiểu tuổi thọ công trình và cách duy trì tuổi thọ công trình , bài này không đề cập đến công trình sát biển , ảnh hưởng bởi lượng clorua .
HIỆN TRẠNG
Rất nhiều chưng cư cũ do người Việt Nam xây dựng trong các thành phố lớn ( Hà Nội , TPHCM , Đà Nẵng , Hải Phòng , Nghệ An … ) có tuổi thọ không cao , từ 30- 40 năm là vào diện cảnh báo mất an toàn cho người sử dụng ( nhà có mức nguy hiểm cấp D theo quy phạm ) , tình trạng chung của các chung cư này là ; bê tông các cấu kiện cột , dầm , sàn bị bong tróc , cốt thép bị ăn mòn ( ăn mòn cột thép trong bê tông ) .
Báo Pháp Luật ngày 29/12/2020 , và báo Nghệ An ngày 19/02/2020 viết , công trình chung cư Quang Trung – Nghệ An có tuổi thọ 38 năm ( 1976-2020 ) , 38 năm là thời điểm cương quyết không cho mọi người ở nữa , còn cảnh báo nguy hiểm đã có từ trước ( có nghĩa tuổi thọ < 38 năm ), xem hình ảnh 1,2 .
Hình 1 |
Hình 2 – Chân cột bị bong tróc bê tông , thép rỉ |
Một số người cho rằng thập niên 1975-1985 trình độ xây dựng chưa cao , do vậy chung cư xuống cấp rất nhanh . Tuy nhiên theo chúng tôi thu thập thì những năm gần đây cũng không ít công trình mới xây cũng có những dấu hiệu như trên sau ít năm sử dụng .
NGUYÊN NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN TUỔI THỌ CÔNG TRÌNH
Có rất nhiều nguyên nhân ảnh hưởng tới tuổi thọ công trình ; thiết kế , thi công , bảo trì trong quá trình sử dụng , tuy nhiên bài viết này tôi nhấn mạnh đến hiện tượng ăn mòn cốt thép trong bê tông làm giảm tuổi thọ , như dấu hiệu xuống cấp các công trình nêu trên :
Hình 3 : chân cột tầng hầm sau 5 năm |
Hình 4 : chân cột tầng trệt sau 5 năm |
Tài liệu số 39- “ ăn mòn chân cột và cách phòng ngừa “ tôi đã đề cập đến vấn đề trên , bài này tôi viết rõ hơn .
Hình 5 : khi nào thép bị ăn mòn |
Hình 6 : chân cột bị rỗ khi thi công |
Theo quy phạm kết cấu bê tông cốt thép , cốt thép trong bê tông được bảo vệ bằng 1 lớp bê tông phía ngoài do thiết kế tính toán ( lớp bê tông bảo vệ ) , tuổi thọ công trình phụ thuộc rất nhiều vào chiều dày và độ đặc chắc của lớp bê tông bảo vệ này .
Theo nguyên lý ăn mòn điện hóa , thép bị ăn mòn bởi 3 yếu tố ; nước , thép , ô xy , ( hình 5) có nghĩa khi có nước và ô xy cùng xâm nhập ( nếu thiếu 1 trong 2 chất này thì hiện tượng ăn mòn không xảy ra ) vào đến bề mặt thép thì thép bị ăn mòn và sau một thời gian sản phẩm ăn mòn trương nở nhiều lần gây nứt bê tông .
Vậy nếu thi công lớp bê tông bảo vệ theo đúng thiết kế thì sẽ ngăn chặn được nước hoặc ô xy ( 1 trong 2 chất ) và tuổi thọ công trình được duy trì .
Tuy nhiên trong thực tế chúng ta rất khó đạt được như thiết kế , ví dụ chúng ta không thể nào đúc bê tông hoàn thiện một công trình mà không có các mạch dừng thi công và các mạch dừng này có thể là nơi dẫn nước đến thép nếu không được bịt kín , ngoài ra năng lực thi công và bảo trì còn hạn chế do vậy vẫn còn nhiều kẽ hở để nước xâm nhập vào đến thép , một số khe hở chính được tạo ra như sau :
- Rỗ bê tông ( hình 6 ) .
- Bê tông có nhiều lỗ rỗng nhỏ , độ thấm nước nhanh
- Lớp bê tông bảo vệ mỏng ( cháy thép , không đạt chiều dày theo thiết kế )
- Để nước thấm lâu ngày ; sàn vệ sinh , tường tầng hầm , ban công ( hình 7,8)
- Mạch dừng bê tông không được xử lý
Hình 7- hàng lang để ngấm nước lâu ngày gây hư hỏng kết cấu
Hình 8 – sê nô để thấm lâu ngày gây hư hỏng cột
GIẢI PHÁP
Căn cứ hiện trạng và nguyên nhân nêu trên , để duy trì tuổi thọ công trình nhà cao tầng chúng ta phải đặc biệt chú ý đến các cấu kiện sau :
- Chân cột , tường tầng hầm – do tầng hầm hay dùng nước rửa xe hoặc rửa nền đồng thời hơi ẩm rất khó thoát ra ở tầng hầm , ngoài ra tường tầng hầm hay bị ngấm nước từ bên ngoài
- Chân cột tầng trệt tiếp xúc với đất thiên nhiên – nước ngấm vào mạch dừng hoặc những vị trí bê tông kém chất lượng
- Mạch dừng thi công tại các khu vực tiếp xúc với đất có thể bị nước ngấm vào
- Các cấu kiện ảnh hưởng bởi nước mưa từ hành lang ; cột , sàn , dầm
- Sàn vệ sinh , sàn sân thượng
Một số phương pháp cơ bản để phòng ngừa và bảo trì các cấu kiện nêu trên :
- Cần tăng cường chất lượng thi công tại các vị trí bị ảnh hưởng bởi nguồn nước ; bê tông có độ đặc chắc cao , chiều dày lớp bê tông bảo vệ đúng thiết kế .
- Tăng cường chống thấm tại các vị trí ảnh hưởng bởi nguồn nước
- Thường xuyên kiểm định định kỳ từ đó có kế hoạch sửa chữa kịp thời
KẾT LUẬN
Hiện nay chúng ta thường chú ý đến khả chịu lực của kết cấu chứ chưa chú ý nhiều đến tuổi thọ công trình , dẫn đến tuổi thọ công trình do chúng ta xây dựng chưa cao . Và hiện tượng ăn mòn cốt thép trong bê tông là thủ phạm chính gây giảm tuổi thọ công trình
Công trình nhà cao tầng cũng như xe ô tô , muốn có tuổi thọ cao thì chúng ta phải lựa chọn nhà thầu thiết kế , thi công và phải thường xuyên bảo trì theo đúng yêu cầu của đơn vị thiết kế.
Để đạt được tuổi thọ công trình như mong muốn , chúng ta phải làm rất nhiều việc ( thiết kế , thi công , bảo trì ) tuy nhiên điều quan trọng nhất phải ngăn chặn được hiện tượng ăn mòn cốt thép trong bê tông , mà điều này chủ yếu là ngăn nước tiếp xúc với cốt thép , nếu chúng ta làm tốt theo hướng dẫn của chúng tôi ở trên thì công trình hoàn toàn có thể đạt tuổi thọ 100 năm như người Pháp đã xây dựng một số công trình tại Việt Nam .
|
Người viết KS Vũ Quang Hoài CP1- NACE - Hoa Kỳ MIcorr - Anh Quốc vuquanghoai@phubac.vn
|